Kiedy warto wybrać podatek liniowy?

O podatku liniowym krąży kilka obiegowych opinii. Mówi się, że jest bardziej sprawiedliwy niż skala podatkowa oraz że jest to rozwiązanie dla bogatych przedsiębiorców. Prawda leży po środku. Czym jest podatek liniowy? Rozpoczynając prowadzenie działalności gospodarczej, każdy przedsiębiorca staje przed koniecznością wyboru formy opodatkowania. Każdy może wybrać zasady ogólne, natomiast większość przedsiębiorców ma także prawo do 19-procentowego podatku liniowego. Oprócz tego, niektóre działalności o wąskiej specjalizacji mogą także korzystać z karty podatkowej lub ryczałtu. Podczas zakładania firmy, wyboru formy opodatkowania dokonuje się składając wniosek o wpis do CEIDG. Zasady ogólne i podatek liniowy są do siebie nieco podobne, gdyż w obu opcjach podatek jest obliczany na podstawie dochodu, którym jest przychód uzyskany z działalności firmy pomniejszony  o koszty jego uzyskania. Oznacza to, że przedsiębiorca musi wykazać w odpowiednio prowadzonej ewidencji wszystkie przychody i koszty. Do tego celu służą podatkowa Księga Przychodów i Rozchodów (KPiR) lub księgi rachunkowe (prowadzone zwykle przez większe podmioty, w tym spółki). Główna różnica pomiędzy skalą podatkową a podatkiem liniowym polega na tym, że stawka podatku w skali podatkowej jest zmienna, a w podatku liniowym stała. W pierwszym przypadku stawka podatku zależy od wysokości dochodu. Im jest on wyższy, tym większy podatek przyjdzie  zapłacić. Dla firm, których dochód nie przekroczył 85 528 zł, obowiązuje stawka 18%, zaś dochód powyżej tej kwoty jest opodatkowany stawką 32%. Natomiast rozliczając się liniowo, stawka podatku zawsze wynosi 19%. Nawet wtedy, gdy dochód jest liczony w milionach złotych. Ceną za tę dogodność, jest rezygnacja z szeregu ulg (opisanych poniżej), które przysługują w związku ze skalą podatkową. Jak łatwo się domyślić, kwota dochodu jest wobec tego kluczowym kryterium decydującym o opłacalności podatku liniowego. Kiedy warto wybrać podatek liniowy? Z podatku liniowego mogą korzystać prawie wszyscy przedsiębiorcy prowadzący pozarolniczą działalność, w tym podatnicy prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze. Tę formę opodatkowana mogą również wybrać osoby fizyczne będące wspólnikami spółki lub spółek niemających osobowości prawnej. Przepisy wspominają jednak o sytuacji wykluczającej opodatkowanie liniowe na początku prowadzenia firmy. Dotyczy ona osób, które zrezygnowały z pracy na etacie i wybrały samozatrudnienie. Jeśli w ramach prowadzonej działalności wykonują w danym roku podatkowym te same obowiązki dla dotychczasowego pracodawcy, nie mogą skorzystać z podatku liniowego w pierwszym roku działalności. Te formę opodatkowania mogą jednak wybrać w kolejnym roku. Poza wspomnianymi wyjątkami, podatek liniowy wydaje się atrakcyjną i prostą formą opodatkowania. 19-procentowa stawka podatku jest szczególnie korzystna dla firm, które z racji osiąganego dochodu „łapią się” na drugi próg skali podatkowej czyli 32%. Teoretycznie to rozwiązanie jest zatem atrakcyjne dla podatników, osiągających dochody powyżej 85 528 zł. Jednak w praktyce, przejście na podatek liniowy warto rozważyć dopiero, gdy dochody przekroczą 100 000 zł. Podatek liniowy nie pozwala bowiem na uwzględnienie ulg podatkowych oraz posiada kilka innych ograniczeń. Wady i zalety podatku liniowego Decydując się na podatek liniowy warto pamiętać o negatywnych konsekwencjach takiego rozwiązania:

1. Brak możliwości zastosowania ulg podatkowych w sytuacji, gdy źródłem dochodu jest wyłącznie działalność gospodarcza. Podatnik nie może skorzystać z ulgi na internet, nie otrzyma również ulgi na dzieci. Można jednak uwzględnić dzieci w rozliczeniu współmałżonka, który wypełnia własne zeznanie.
2. Brak możliwości rozliczenia wspólnie z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem. To szczególnie istotne ograniczenie dla osób, których współmałżonek nie pracuje, przebywa na bezpłatnym urlopie lub jest w trakcie urlopu wychowawczego.
3. Konieczność składania dwóch deklaracji rocznych – ten przypadek dotyczy osób, które prowadzą działalność gospodarczą i jednocześnie pracują na etacie. Wtedy wybór opodatkowania liniowego oznacza konieczność złożenia dwóch deklaracji, przy czym deklaracja ze stosunku pracy również nie może być wypełniana wspólnie z małżonkiem.
4. Brak kwoty wolnej od podatku – korzystanie z zasad ogólnych sprawia, że odgórnie ustalona kwota (3091 zł w 2013 r.) jest wolna od opodatkowania. Podatek liniowy nie daje takiej opcji.

Natomiast zalety podatku liniowego to przede wszystkim:

1.  Jednolita niska stawka podatku – stawka 19% jest niezależna od dochodu firmy, dlatego to rozwiązanie jest często wybierane przez duże przedsiębiorstwa i potocznie nazywane podatkiem dla bogatych.
2. Prostota – wyliczenie podatku w oparciu o podatek liniowy nie jest trudne. Odpada konieczność uwzględniania kwot wolnych od podatku i pamiętania o progach w skali podatkowej.
3. Możliwość rozliczania kosztów – mimo braku progów podatkowych, wciąż można korzystać z podstawowej zalety skali podatkowej, czyli obniżania podstawy opodatkowania za pomocą kosztów uzyskania przychodu.

A zatem, przed przejściem na podatek liniowy warto przeprowadzić symulację, sprawdzając jakie kwoty podatku dochodowego przyszłoby zapłacić w obu formach opodatkowania. Jak przejść na podatek liniowy? Początek prowadzenia działalności gospodarczej to niejedyny moment, w którym przedsiębiorca może zdecydować się na podatek liniowy. Przejście na tę formę rozliczania jest możliwe w trakcie prowadzenia firmy, przy czym można tego dokonać tylko raz do roku, przed 20 stycznia. W przeciwnym razie, podatek trzeba rozliczać na tych samych zasadach, co w roku ubiegłym. Zmiany formy opodatkowania można dokonać za pomocą formularza CEIDG-1 odpowiednio wypełniając pkt. 18 (w taki sam sposób dokonuje się wyboru formy opodatkowania na początku prowadzenia działalności). Urząd miasta lub gminy przekaże tę informację do urzędu skarbowego. Opcjonalnie, można także samodzielnie powiadomić urząd skarbowy o wybranej formie opodatkowania.    Autor: Sebastian Bobrowski – dyrektor finansowy w firmie inFakt oferującej księgowość w Ogólnopolskim Biurze Rachunkowym ze stałym dostępem do dokumentów i darmowym kurierem. Oprócz tego inFakt oferuje Program do Fakturowania i Program do Księgowości oraz usługę zakładania firmy bez wychodzenia z domu.