Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2016 r.: Stabilizacja ożywienia gospodarczego i sprzyjanie konwergencji

Prezentowany dziś pakiet otwiera doroczny cykl zarządzania gospodarczego. Określa on ogólne priorytety gospodarcze i społeczne dla UE i zapewnia państwom członkowskim wytyczne polityczne na następny rok. Wyzwania polityczne w poszczególnych państwach są różne, dlatego różne będą też działania podejmowane w reakcji na nie. Pewne nadrzędne kwestie dotyczą jednak całej UE. Aby wzmocnić ożywienie gospodarcze i sprzyjać konwergencji, Komisja zaleca działania oparte na trzech głównych filarach, które określono w mijającym roku jako priorytety polityki gospodarczej i społecznej UE: ożywienie inwestycji, reformy strukturalne i odpowiedzialne finanse publiczne. W prezentowanym pakiecie wykorzystano najnowsze dane z prognozy gospodarczej Komisji z jesieni. Jest on również efektem nowego podejścia do europejskiego semestru, które nakreślono w niedawnym komunikacie Komisji w sprawie działań na rzecz dokończenia budowy unii gospodarczej i walutowej. Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za sprawy euro i dialog społeczny powiedział: „Roczna analiza wzrostu gospodarczego ma zasadniczo na celu priorytetowe traktowanie właściwych polityk, które mogą służyć wzmocnieniu ożywienia gospodarczego. Podejmowane działania wymagają nadania większego impulsu inwestycjom, decydującym reformom strukturalnym i odpowiedzialnym politykom budżetowym. To jest siła napędowa, która może pomóc w przyspieszeniu konwergencji między państwami członkowskimi. Jesteśmy zdeterminowani, by sprawić, aby wyniki gospodarcze i społeczne w całej Europie były bardziej zbliżone i dorównywały państwom osiągającym najlepsze wyniki”. Marianne Thyssen, komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, skomentowała: „W prezentowanym dzisiaj pakiecie podstawą ożywienia gospodarczego w Europie jest uczciwość społeczna. Państwa członkowskie muszą przezwyciężyć bariery w tworzeniu miejsc pracy, usprawnić funkcjonowanie rynków pracy i dopilnować, by każdy w Europie mógł cieszyć się odpowiednią ochroną socjalną, jeśli chcemy osiągnąć bardziej zaawansowany stopień konwergencji”. Pierre Moscovici, komisarz ds. gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, dodał: „Utrzymuje się wzrost gospodarczy w Europie, czemu sprzyja wiele korzystnych czynników. Rządy powinny w pełni wykorzystać te sprzyjające warunki, by nadać impuls reformom i inwestycjom, zachowując przy tym odpowiedzialność budżetową. Obecnie jednak stajemy również przed nowymi wyzwaniami, których wpływ wykracza poza granice państw. Dlatego Komisja Europejska daje państwo członkowskim wytyczne dotyczące ich polityk krajowych. Ściślejsza koordynacja gospodarcza może być korzystna zarówno dla strefy euro, jak i UE jako całości”. Na prezentowany dziś pakiet gospodarczy składają się następujące elementy: Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2016 r. Roczna analiza wzrostu gospodarczego rozpoczyna doroczny cykl zarządzania gospodarczego. Jej głównym przedmiotem są uniwersalne wyzwania, przed którymi stają wszystkie państwa członkowskie. Komisja uważa, że nadal ważne są priorytety gospodarcze i społeczne określone w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2015 r. (inwestycje, reformy strukturalne i odpowiedzialność budżetowa). Priorytety na 2016 r. stanowią ich aktualizację, która uwzględnia poczynione postępy oraz nowe pojawiające się wyzwania. Znajduje to odzwierciedlenie w trzech filarach zaproponowanych na 2016 r.: 1. Ożywienie inwestycji Zaproponowany rok temu przez Komisję plan inwestycyjny dla Europy miał na celu zmobilizowanie w ciągu trzech lat środków finansowych w wysokości co najmniej 315 mld euro na dodatkowe inwestycje i przywrócenie inwestycji do stabilnego poziomu sprzed kryzysu. Dzięki błyskawicznemu wsparciu Parlamentu Europejskiego i Rady oraz działaniom operacyjnym Europejskiego Banku Inwestycyjnego nowy Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych działa już na pełnych obrotach. Uruchomiono też Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego, a Europejski portal projektów inwestycyjnych zostanie otwarty na początku przyszłego roku. Realizacji tego planu muszą towarzyszyć wysiłki na szczeblu krajowym, gdzie inwestycje publiczne i prywatne są wciąż ograniczone. Równie ważne dla inwestycji jest wspieranie kapitału ludzkiego. Aby nadać kierunek dialogowi z państwami członkowskimi, wraz z roczną analizą wzrostu gospodarczego opublikowano zestawienie informacji dla poszczególnych państw na temat najważniejszych wyzwań związanych z inwestycjami napoziomie krajowym. Ponadto należy dokończyć tworzenie unii bankowej, aby wzmocnić stabilność finansową w strefie euro i poza nią, oraz przyspieszyć prace nad unią rynków kapitałowych, aby źródła finansowania stały się bardziej zróżnicowane, a sektor finansowy mógł zwiększyć swoje wsparcie dla gospodarki realnej. 2. Realizacja reform strukturalnych służących modernizacji naszych gospodarek W miarę jak punkt ciężkości naszych działań przesuwa się z walki z kryzysem na budowanie solidnych podstaw dla tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego, potrzebne jest odnowione zobowiązanie do reform strukturalnych. Jest to również element szerzej zakrojonych działań państw członkowskich służących korekcie zakłóceń równowagi i poprawie wyników w niektórych obszarach o kluczowym znaczeniu dla wydajności i konwergencji. Polityki w zakresie rynku pracy powinny dążyć zarówno do elastyczności, jak i bezpieczeństwa pracy. Szczególną uwagę należy zwrócić na rozwiązanie palących problemów bezrobocia długotrwałego i bezrobocia osób młodych. Potrzebne są też działania na rzecz bardziej zintegrowanych i konkurencyjnych rynków produktów i usług, a więc sprzyjające innowacyjności i tworzeniu miejsc pracy. Komisja podejmie dyskusję z państwami członkowskimi i innymi partnerami na temat zarówno wyzwań, jak i potencjalnych rozwiązań politycznych w tych obszarach, aby ułatwiać konwergencję celem dorównania państwom osiągającym najlepsze wyniki. 3. Odpowiedzialne finanse publiczne Zakłada się, że kurs polityki budżetowej na rok 2015 i 2016 będzie w dużej mierze neutralny zarówno dla strefy euro, jak i UE jako całości. Wzrost gospodarczy i niskie stopy oprocentowania wraz z redukcją deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w ostatnich latach przyczyniły się do ustabilizowania poziomówzadłużenia i poprawy stabilności finansów publicznych. Efektem tych korekt budżetowych jest zmniejszenie liczby państw objętych procedurą nadmiernego deficytu. Wysiłki fiskalne, jakie poszczególne państwa członkowskie powinny podjąć zgodnie z wymogami paktu stabilności i wzrostu, są jednak różne. Dług publiczny w wielu państwach członkowskich utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. Przez to gospodarki są bardziej narażone na niekorzystne wstrząsy. Może to być również czynnikiem hamującym wzrost. Po stronie dochodów ważne jest, by zapewnić wydajne systemy opodatkowania, które sprzyjają wzrostowi gospodarczemu. Trzeba też zająć się problemem obecnych w systemach opodatkowania czynników zniechęcających do tworzenia miejsc pracy oraz sprawić, by systemy te były bardziej sprawiedliwe i jeszcze skuteczniejsze. Jednocześnie należy zmodernizować systemy zabezpieczenia społecznego w odpowiedzi na nadchodzące wyzwania demograficzne. Zalecenie w sprawie polityki gospodarczej strefy euro Biorąc pod uwagę silną współzależność państw strefy euro i prawdopodobieństwo występowania skutków ubocznych w tych krajach, należy usprawnić koordynację polityk gospodarczych wszystkich państw członkowskich strefy euro i zaostrzyć nadzór nad tymi politykami. W celu lepszego łączenia aspektów zarządzania gospodarczego UE dotyczących z jednej strony strefy euro, a z drugiej strony poszczególnych krajów, do rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2016 r. dołączono zalecenie dotyczące zalecenia Rady w sprawie polityki gospodarczej strefy euro. To ważna zmiana w stosunku do poprzednich cyklów semestru, w których zalecenie dla strefy euro było przedstawiane wiosną, pod koniec semestru, razem z zaleceniami dla poszczególnych krajów. Zalecenie dla strefy euro na 2016 r. koncentruje się wokół zagadnień kluczowych dla sprawnego funkcjonowania strefy euro i wyznacza kierunek konkretnych działań, które mają zostać wdrożone. Więcej szczegółowych informacji: Czym jest listopadowy pakiet przedkładany w związku z europejskim semestrem? Zalecenie dla strefy euro Sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania Sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania jest punktem wyjścia dla rocznego cyklu nadzoru w ramach procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomiczne i jest zwykle przedstawiane razem z roczną analizą wzrostu gospodarczego. Celem tego sprawozdania jest ujawnianie ryzyka zakłóceń, które wymaga dalszej szczegółowej analizy, ponieważ zakłócenia równowagi utrudniają sprawne funkcjonowanie gospodarek krajowych, strefy euro i całej UE. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami w obecnym sprawozdaniu przedkładanym w ramach mechanizmu ostrzegania większy nacisk położono na wymiar społeczny i dotyczący zatrudnienia, ponieważ do tablicy wyników procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej dodano trzy podstawowe wskaźniki. Szczególną uwagę poświęcono w sprawozdaniu także strefie euro jako całości, zważywszy na głębszą współzależność jej gospodarek. Ze sprawozdania przedkładanego w ramach mechanizmu ostrzegania wynika, że państwa członkowskie kontynuują działania korygujące zakłócenia równowagi makroekonomicznej stwierdzone w poprzednich latach. W niektórych obszarach jednak wciąż występują problemy, pojawiają się też nowe wyzwania. W kontekście stłumionego popytu wewnętrznego ryzyko stanowią nadal wysokie poziomy zadłużenia będące przyczyną podatności na zagrożenia. W niektórych państwach członkowskich duże nadwyżki mają się utrzymywać przez cały okres objęty prognozą (2015–2017). Na poziomie zagregowanym strefa euro odnotowuje jedną z najwyższych na świecie nadwyżek na rachunku obrotów bieżących. Do poprawy bilansu handlowego przyczyniły się wprawdzie spadek cen towarów i osłabienie euro, ale odnotowana nadwyżka odzwierciedla również preferencyjne traktowanie oszczędności krajowych w stosunku do inwestycji. W sprawozdaniu wskazano państwa członkowskie, w odniesieniu do których należy przeprowadzić dalsze szczegółowe oceny sytuacji, aby ocenić, czy występują w nich zakłócenia równowagi. W ramach cyklu europejskiego semestru 2016 szczegółową oceną sytuacji w ramach procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej zostanie objętych 18 państw. W przypadku 16 państw (Belgia, Bułgaria, Niemcy, Francja, Chorwacja, Włochy, Węgry, Irlandia, Niderlandy, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Słowenia, Finlandia, Szwecja i Zjednoczone Królestwo) zakłócenia równowagi stwierdzono już w poprzednim cyklu; nowa szczegółowa ocena sytuacji jest teraz potrzebna, aby ocenić, czy zakłócenia równowagi makroekonomicznej utrzymują się. Ponadto szczegółowa ocena sytuacji zostanie również opracowana dla Austrii i Estonii. Sytuacja na Cyprze zostanie oceniona po zakończeniu programu pomocy finansowej dla tego państwa – według planu w marcu 2016 r. Komisja przedstawi swoje wnioski w sprawie szczegółowych ocen sytuacji w rocznych sprawozdaniach krajowych, których publikację przewidziano na luty 2016 r. Więcej szczegółowych informacji: Czym jest listopadowy pakiet przedkładany w związku z europejskim semestrem? Sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania Projekt wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu Rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2016 r. towarzyszy również publikacja przygotowanego przez Komisję projektu wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu, który ma zostać przyjęty wspólnie z Radą (na podstawie art. 148 TFUE). Przedstawiono w nim analizę sytuacji społecznej i zatrudnienia w Europie oraz działań politycznych podejmowanych w tych obszarach w państwach członkowskich. Ze sprawozdania wynika, że znaczące reformy strukturalne przynoszą wymierne korzyści. Omówiono w nim także możliwości poprawy wyników w zakresie zatrudnienia i sytuacji społecznej UE jako całości. Komisja Europejska