Początkujący przedsiębiorca musi zastanowić się, czy powinien obciążać koszty swoich usług lub towarów podatkiem VAT. W wielu przypadkach bowiem przepisy dają możliwość podjęcia samodzielnej decyzji dotyczącej rejestracji VAT. Zdarza się również, że jest to obowiązkowe.

Jakie przepisy regulują zasady naliczania VAT?

Przepisy związane z podatkiem VAT reguluje Ustawa o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r. Na poszczególne rodzaje produktów lub usług obowiązują różne stawki podatku VAT, które wykazuje się m.in. na fakturach. W przepisach tych znajduje się także szereg zasad, które niekiedy obligują do rejestracji, a w innych przypadkach dają prawo do zwolnienia.

Rejestracja jako podatnik VAT może być konieczna

Rejestracja VAT nie zawsze jest kwestią wyboru – czasami przedsiębiorca nie ma innego wyjścia. Kryteria decydujące o tym, to rodzaj działalności i wysokość przychodu.

Jeśli chodzi o rodzaj działalności, to do rejestracji VAT obligują m.in. sprzedaż nowych środków transportu, alkoholu i papierosów oraz świadczenie usług prawniczych, czy jubilerskich. Ponadto, obowiązek ten ciąży także na właścicielach firm, których siedziba znajduje się poza granicami Polski.

Jednak przedsiębiorcy, którzy nie kwalifikują się do opisanej powyżej grupy także mogą być zmuszeni do rejestracji. Są to właściciele firm, których przychód przekracza 150 tys. zł netto rocznie. Jeśli firma istnieje krócej niż rok, limit ten wylicza się proporcjonalnie do czasu funkcjonowania. W tym celu stosuje się następujący wzór: 150 000 zł * x/365, gdzie x to liczba dni od daty rozpoczęcia działalności do końca roku podatkowego.

Należy pamiętać, że przedsiębiorca, który korzysta ze zwolnienia z VAT jest zobligowany do prowadzenia rejestru sprzedaży opodatkowanej. Pozwala to ustalić moment, w którym rejestracja jest obowiązkowa, a w razie potrzeby udowodnić prawo do zwolnienia.

Kto jest zwolniony z podatku VAT?

Niektóre rodzaje usług są zwolnione z VAT (na fakturze za nie figuruje oznaczenie „zw”). Taka sprzedaż nie liczy się  do opisanego powyżej limitu dającego prawo do zwolnienia z VAT. Chodzi tutaj m.in. o usługi świadczone przez dentystów, psychologów, pielęgniarki, czy lekarzy. Dokładna lista działalności, które nie są opodatkowane VAT, znajduje się w art. 43 Ustawy o podatku od towarów i usług.

Zalety bycia VAT-owcem

Duża grupa przedsiębiorców, zwłaszcza najmniejszych, nie kwalifikuje się do obowiązkowej rejestracji, zwłaszcza na początku działalności, gdy nie ma mowy o przekroczeniu limitu. Wówczas rejestracja VAT jest kwestią wyboru.

Rejestrację VAT docenią zwłaszcza przedsiębiorcy, którzy dokonują częstych zakupów opodatkowanych VAT-em. VAT-owcy mogą bowiem odliczać podatek związany z nabyciem towarów i usług służących do czynności opodatkowanych (wykorzystywanych w działalności gospodarczej), od podatku wpłacanego do urzędu (od sprzedaży). Chodzi tutaj np. o zakup narzędzi, wyposażenia biura, komputerów i elektroniki. Ważne, aby transakcja była udokumentowana fakturą VAT.

Ponadto, rejestracja jako podatnik VAT jest opłacalna dla przedsiębiorców, którzy świadczą usługi na rzecz innych firm będących VAT-owcami, ponieważ jest większa szansa, że zechcą skorzystać z ich usług z uwagi na możliwość odliczenia VAT-u. Wówczas rzeczywisty koszt usługi dla klienta to kwota netto i często jest to istotny argument przemawiający za wyborem danego usługodawcy.

Kiedy bycie VAT-owcem się nie opłaca?

Niektórzy przedsiębiorcy decydują się na zwolnienie podmiotowe z podatku VAT – są wówczas określani jako podatnicy VAT bierni. Takie rozwiązanie jest korzystne w przypadku firm oferujących swoje produkty i usługi klientom, którzy nie mają możliwości odliczenia podatku VAT (np. osobom prywatnym). Daje bowiem możliwość zaoferowania niższej ceny. Oprócz tego, zwolnienie z VAT oznacza brak szeregu formalności – regularnego składania deklaracji VAT do urzędu skarbowego (do 25 dnia miesiąca przypadającego po rozliczanym okresie) i prowadzenia rejestrów VAT zakupów i sprzedaży.

Jak zostać VAT-owcem?

Rejestracja VAT odbywa się za pomocą formularza VAT-R, który należy złożyć w urzędzie skarbowym. Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca dopiero zaczyna działalność, czy decyduje się na rejestrację dopiero po pewnym czasie, rejestracji VAT należy dokonać przed dokonaniem pierwszej sprzedaży opodatkowanej. Składając formularz VAT-R trzeba wnieść opłatę skarbową w wysokości 170 zł.

Powrót do zwolnienia jest możliwy dopiero po roku

Przedsiębiorca, który zrezygnował ze zwolnienia z VAT lub utracił do niego prawo, może ponownie skorzystać ze zwolnienia dopiero po pełnym roku kalendarzowym funkcjonowania jako podatnik VAT. Ponowne skorzystanie ze zwolnienia wymaga złożenia formularza VAT-R w terminie 7 dni od początku roku podatkowego (jeśli 7 dzień wypada w dzień wolny od pracy, to terminem jest kolejny dzień roboczy). Oznacza to, że przedsiębiorca, który zarejestrował się jako podatnik VAT w trakcie 2013 r. może ponownie skorzystać ze zwolnienia dopiero w 2015 r. (składając VAT-R do 7 stycznia 2015 r.).

Autor: Sebastian Bobrowski – dyrektor finansowy w firmie inFakt oferującej księgowość w Ogólnopolskim Biurze Rachunkowym ze stałym dostępem do dokumentów i darmowym kurierem. Oprócz tego inFakt oferuje Program do Fakturowania i Program do Księgowości oraz usługę zakładania firmy bez wychodzenia z domu.   Zdjęcie w nagłówku artykułu zostało udostępnione dzięki uprzejmości serwisu fotolia.com (© Gina Sanders)

Materiał zewnętrzny

Tworzenie stron i aplikacji bez kodowania? To możliwe!
Tworzenie stron i aplikacji bez kodowania? To możliwe!
W świecie technologii, gdzie każda firma stara się być na fali cyfrowej transformacji, pojawia się pytanie: czy można tworzyć strony internetowe i aplikacje...

Materiał zewnętrzny

Rejestracja kasy fiskalnej – jak to zrobić?
Rejestracja kasy fiskalnej – jak to zrobić?
Rejestracja kasy fiskalnej jest kluczowym elementem prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, w tym również w takich miastach jak Kraków. Proces...

Zobacz również