Pojęcie umowy o pracę jest obecnie przeciwstawiane tak zwanej umowie śmieciowej. Pod pojęciem tym kryją się umowa o dzieło i umowa zlecenie. Skąd się wzięło takie postrzeganie umów cywilnoprawnych?
Nie chronią one praw pracowniczych osób zatrudnionych na ich podstawie i nie zapewniają im ochrony zatrudnienia i płac ani urlopu. Powoduje to niepewność zatrudnienia u
pracownika i utrudnia mu w pewien sposób funkcjonowanie w społeczeństwie - taki pracownik, jeśli nie opłaca dodatkowych składek na ubezpieczenie chorobowe, nie może otrzymać zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego. Natomiast banki niechętnie udzielają kredytu osobom zatrudnionym w oparciu o umowę cywilnoprawną. Dla pracodawców natomiast umowa o dzieło lub umowa zlecenie stanowią środki do ograniczania
kosztów, związanych z zatrudnianiem pracowników - przy takim samym nakładzie pieniędzy pracownik dostanie o wiele wyższą pensję, niż w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.
Umowa o pracę i umowa cywilnoprawna - ubezpieczenia
Umowa o pracę jest gwarantem objęcia pracownika wszelkimi ubezpieczeniami
ZUS, co nie jest takie oczywiste w przypadku umów cywilnoprawnych. Ubezpieczenie w ZUS zleceniobiorcy jest uzależnione od posiadanego tytułu.
Przykład 1.
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę z minimalnym
wynagrodzeniem postanawia przyjąć dodatkowe zlecenie u innego
pracodawcy. Z uwagi na to, że z tytułu umowy o pracę są odprowadzane składki ZUS od minimalnego wynagrodzenia za pracę, taka osoba z tytułu zawartej umowy zlecenia zostanie objęta obowiązkowo tylko ubezpieczeniem zdrowotnym.
Ważne!
Szczególnie korzystne jest dla pracodawcy zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej
studenta lub ucznia do chwili ukończenia przez niego 26 roku życia. Przepisy zwalniają w takiej sytuacji pracodawcę z obowiązku objęcia go ubezpieczeniami ZUS.
Jeszcze inaczej jest w przypadku umowy o dzieło - w żadnym wypadku nie powoduje ona obowiązku objęcia wykonawcy dzieła
ubezpieczeniem. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, w której umowa o dzieło zawarta jest z osobą, z którą pracodawcę
łączy już stosunek pracy, lub praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy.