Rynek biurowy: Rekordowej podaży nowej powierzchni towarzyszy ożywiony popyt

Trzeci kwartał 2015 roku był na warszawskim rynku biurowym kolejnym okresem wysokiej aktywności najemców. Od początku roku podpisano umowy najmu około 600.000 m2 i osiągnięto wynik niemal porównywalny z całym 2014 rokiem. Nadal zauważalne były procesy relokacji najemców, zarówno w ramach obszarów koncentracji, jak i pomiędzy poszczególnymi rejonami. Wbrew wcześniejszym przewidywaniom, warszawski rynek biurowy w III kwartale 2015 roku przyniósł spadek wskaźnika pustostanów, który powrócił do poziomu z połowy 2014 roku. Odwrócenie trendu wzrostowego może jednak okazać się tymczasowe. Do końca 2015 roku jest planowane do oddania ponad 100.000 m2 biur, z których 60% nadal jest dostępne. Znaczny stopień zaawansowania prac budowlanych nie gwarantuje już wysokiego poziomu pre-letów, co potwierdza obecna struktura pustostanów. Ponad 20% dostępnej powierzchni (około 130.000 m2) zlokalizowane jest w nowych inwestycjach z 2014 i 2015 roku. Jednak największy wolumen biur (ponad 180.000 m2) dostępny jest w budynkach starszych, zrealizowanych do 2000 roku. Obserwując wysoką dostępność biur w Warszawie, deweloperzy rozpoczęli budowę tylko 60.000 m2 biur, tj. zaledwie 25% wolumenu rozpoczętego w analogicznym okresie 2014 roku. Można oczekiwać, że konsekwencją tego będzie relatywnie nieduża roczna podaż w 2017 roku. Agata Holak, Konsultant, Dział Badań Rynku, Knight Frank Rynek biurowy w miastach regionalnych w III kw. 2015 roku Rynek biurowy w miastach regionalnych nie zwalnia tempa rozwoju. Na koniec III kwartału 2015 roku ilość powierzchni w budowie osiągnęła nienotowany dotąd poziom ponad 580.000 m2, a według naszych prognoz nowa podaż w całym 2015 roku po raz pierwszy w historii przekroczy 300.000 m2. Nie słabnie także aktywność najemców, co potwierdza wolumen zawartych umów najmu, który po trzech kwartałach 2015 roku niemal dorównał średniemu rocznemu wolumenowi z czterech ostatnich lat, co pozwala oczekiwać rekordowego wyniku na koniec roku. Co ważne, największe umowy nie pozostają domeną wyłącznie Krakowa i Wrocławia, ale wzrost aktywności najemców obserwowany jest również na pozostałych głównych rynkach regionalnych: w Trójmieście, Poznaniu, Katowicach i Łodzi. W efekcie wysokiej dynamiki zarówno po stronie podaży jak i popytu współczynnik pustostanów i czynsze pozostają na relatywnie stabilnym poziomie, a w nadchodzących miesiącach spodziewamy się utrzymania tego trendu. Rynek handlowy: Deweloperzy wracają do największych aglomeracji Bożena Kozłowska, Starszy Konsultant, Dział Badań Rynku, Knight Frank Rynek handlowy w Polsce w III kw. 2015 roku W III kw. 2015 roku rynek handlowy w Polsce powiększył się o około 80.000 m2 nowoczesnej powierzchni. Rosnąca konkurencja oraz starzenie się obiektów handlowych wymaga ich dostosowania do potrzeb rynku m.in. poprzez rozbudowy czy modernizacje. W III kw. widoczna była kontynuacja tego trendu. Nowa podaż w tym okresie to tylko jedno nowe centrum handlowe (Sukcesja w Łodzi) oraz trzy rozbudowy (dwie w Warszawie i jedna w Bydgoszczy). Na koniec III kw. 2015 roku w budowie znajdowało się ok. 880.000 m2, z czego zdecydowana większość to projekty zlokalizowane w największych miastach. Pomimo tego, miasta średniej i małej wielkości pozostają wciąż obiektem zainteresowania deweloperów. W kontekście tych kilku realizowanych obecnie dużych centrów handlowych niezbędne jest zwrócenie uwagi na zmieniający się profil tych obiektów. Stają się one już nie tylko miejscem zakupów, ale wprowadzają dodatkowe funkcje (usług, rozrywki, kultury, rozbudowanej gastronomii), które regularnie będą przyciągać konsumentów. Knight Frank LPP