Sprzedaż usług na terenie Unii Europejskiej rodzi pytanie o miejsce jej opodatkowania. Generalnie to usługobiorca będzie musiał opodatkować usługę, co nie zwalnia usługodawcy z obowiązku wykazania sprzedaży w deklaracji VAT-owskiej oraz złożeniainformacji podsumowującej VAT UE. Sposób rozliczenia na gruncie VAT-u współpracy polskiego usługodawcy z unijnymi kontrahentami jest uzależniony od prawidłowego ustalenia miejsca świadczenia usług. Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług pozwala wyodrębnić dwie grupy usług: przy których miejscem świadczenia (opodatkowania) jest kraj członkowski, gdzie pracuje usługobiorca (nabywca) oraz dla których ustawodawca przewiduje szczególne zasady wyboru miejsca świadczenia (m.in. usługi transportowe). Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT ogólnie miejscem świadczenia usług na rzecz innego unijnego VAT-owca jest kraj, w którym usługobiorca ma: siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, jeśli takie znajduje się w innym kraju niż siedziba, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, jeżeli usługobiorca nie posiada ani siedziby firmy ani stałego miejsca prowadzenia biznesu - co oznacza, że usługi na rzecz unijnych kontrahentów nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Wyjątki od tej reguły opisane są w dalszych artykułach. I tak miejscem świadczenia np. na rzecz osób z innego państwa UE, które nie są VAT-owcami, jest kraj usługodawcy (art. 28c ww. ustawy), a przy usługach związanych z nieruchomościami (np. usługach rzeczoznawców, architektów, nadzoru budowlanego, ale i zakwaterowania) państwo, w którym znajduje się nieruchomość (art. 28e). Z kolei miejscem świadczenia usług wstępu na imprezykulturalne, naukowe, sportowe czy rozrywkowe jest miejsce, w którym te imprezy się faktycznie odbywają (art. 28g). Rejestracja VAT UE nawet zwolnionych Nawiązanie współpracy z kontrahentem unijnym jest równoznaczne z obowiązkiem zarejestrowania się jak podatnik VAT UE. Obowiązek rejestracji powstaje, gdy łącznie spełnione są poniższe warunki: miejscem świadczenia usługi jest kraj, gdzie pracuje unijny usługobiorca (zgodnie z art. 28b ustawy o VAT), usługobiorca jest podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą takim podatnikiem, ale zidentyfikowaną na potrzeby podatku od wartości dodanej, to usługobiorca musi zapłacić VAT, usługa nie jest zwolniona od podatku od wartości dodanej i nie jest też objęta 0-proc. stawką. Co ważne, jeśli świadczymy usługi dla przedsiębiorcy z innego kraju UE, a posiadamy krajowy status „zwolnionego z VAT-u” ze względu na wysokość obrotów nieprzekraczających 150 000 zł, i tak musimy się zarejestrować na potrzeby VAT UE. Fakt takiej rejestracji nie spowoduje utraty prawa do zwolnienia. Dokumentacja Jeśli nasz usługobiorca np. z Włoch występuje w transakcji jako zobowiązany do rozliczenia VAT-u u siebie, faktura wystawiana włoskiemu kontrahentowi oprócz obowiązkowych, typowych dla faktur danych, musi zawierać również wyrazy „odwrotne obciążenie” oraz co do zasady numery VAT UE swoje i unijnego kontrahenta (art. 106e ust. 1 pkt 18 i 24 przepisów VAT-owskich). Mimo wszystko, polski usługodawca wykazuje sprzedaż usługi podlegającej opodatkowaniu w kraju unijnego usługobiorcy w deklaracji VAT-7 w poz. 11 „dostawa towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju” oraz niekiedy też w poz. 12. W deklaracjach VAT-owskich bowiem wykazuje się świadczenie usług poza terytorium Polski, w stosunku do których polskiemu przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia VAT-u. Ponadto, jeśli wyświadczyliśmy usługi, o których mowa powyżej (tj. w art. 28b ww. ustawy), musimy złożyć jeszcze informację podsumowującą VAT UE. W przypadku świadczenia usług informacja podsumowująca dotyczy wyłącznie usług wymienionych w art. 28b ustawy o VAT, czyli wyświadczonych na rzecz podatników podatku od wartości dodanej, którzy są obowiązani do zapłaty VAT-u. Pozostałych szczególnych przypadków świadczenia usług na rzecz unijnych kontrahentów, czyli wymienionych w art. 28c-n, nie wykazuje się w informacji podsumowującej. Informacja podsumowująca VAT UE dostępna jest na stronie www.finanse.mf.gov.pl pod zakładką „VAT”, następnie „e-Deklaracje” i „Formularze”. Katarzyna Miazek, Tax Care

Zobacz również