Zwiększenie pewności obrotu prawnego nieruchomościami

Komornicy za pośrednictwem systemu elektronicznego mogą składać wnioski ujawniające w księdze wieczystej informację o wszczętym przez nich postępowaniu egzekucyjnym z nieruchomości. Taką możliwość zyskali dzięki obowiązującej od 1 lipca 2016 roku ustawie wprowadzającej możliwość składania wniosków o wpis w księdze wieczystej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Uprawnienia do elektronicznego składania wniosków otrzymali notariusze, komornicy oraz naczelnicy urzędów skarbowych. Nowe przepisy mają zwiększyć pewność i stabilność obrotu prawnego nieruchomościami. Co ciekawe wzmianka o złożonym wniosku do ksiąg wieczystych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego pojawi się automatycznie po wprowadzeniu takiego wniosku do systemu. Dodatkowo wnioski składane elektronicznie mają być rejestrowane z dokładnością co do sekundy. Oznacza to, że prawdopodobieństwo złożenia dwóch wniosków jednocześnie znacznie zmaleje.

Zmiany widoczne natychmiast

Zmiany przepisów dają notariuszom możliwość wprowadzenia wniosku do systemu niezwłocznie po sporządzeniu aktu notarialnego. Tym samym w ciągu kilku minut w księdze wieczystej pojawi się odpowiednia wzmianka, która ujawni dokonaną transakcję. Ustawa wprowadzająca elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe (z 15 stycznia 2015 roku DZ.U. 2015 poz. 218), co prawda nie nałożyła na notariuszy obowiązku składania wniosku zaraz po dokonaniu czynności notarialnej, jednak taki dokument musi być złożony już w dniu sporządzenia aktu notarialnego. Przed 1 lipca, notariusz miał obowiązek składania wniosku do ksiąg wieczystych w terminie 3 dni od dokonania czynności prawnej, która jest podstawą wpisu. Dopiero wówczas wniosek odnotowywano w sądzie. W praktyce skutkowało to pojawieniem się wzmianki w księdze wieczystej dopiero po kilku dniach od chwili sporządzenia aktu notarialnego. Dawało to nieuczciwym sprzedawcom możliwość kilkukrotnego zbycia nieruchomości przed pojawieniem się stosownej wzmianki.

Poprawa obrotu nieruchomościami

Dodatkowo notariusz na podstawie znowelizowanego art. 92 Prawa o notariacie, na żądanie strony czynności notarialnej, jest obecnie zobowiązany do złożenia wniosku dotyczącego wpisu niewynikającego bezpośrednio z dokonanej czynności notarialnej, ale z nią powiązanego. Co prawda wszystkie dokumenty, które stanowią podstawę wpisu w księdze wieczystej notariusz będzie musiał złożyć w oryginale w sądzie, jednak istotne jest, że samo złożenie wniosku drogą elektroniczną będzie skutkowało automatycznym pojawieniem się wzmianki. To znacznie poprawi pewność obrotu nieruchomościami.

Wydaje się, że wprowadzone zmiany oprócz zabezpieczenia pewności obrotu, dodatkowo przyspieszą i usprawnią procedurę związaną z dokonywaniem zmian w księgach wieczystych. Zapewne w przyszłości krąg podmiotów uprawnionych do składania wniosków będzie rozszerzany i ostatecznie każdy obywatel będzie miał możliwość do korzystania z istniejącego systemu teleinformatycznego w celu złożenia wniosku.

Autor: Kamila Bielecka, adwokat z Kancelarii Chałas i Wspólnicy