Kluczowe tezy:
Globalny wskaźnik zadłużenia netto dla notowanych na giełdach przedsiębiorstw
niefinansowych spadł w 2017r. do 53% jako efekt wzmocnienia bilansów przedsiębiorstw
dzięki wzrostowi ich zysków
Pozytywny trend globalny zwiększa jednocześnie ryzyko wynikające z nadmiernego
zadłużenia przedsiębiorstw w kluczowych sektorach i krajach
Wzrost zadłużenia w sektorze papierniczym, transportowym i włókienniczym w wyniku zmian
strukturalnych
Średni wskaźnik zadłużenia netto był najwyższy w Portugalii (96%), Turcji (72%), Hiszpanii
(68%) i Grecji (69%).
Pomimo generalnie wzrostu globalnego zadłużenia, średni wskaźnik zadłużenia netto przedsiębiorstw
spadł w 2017r. do 53%, o 3,2 pkt. procentowego rok do roku. Euler Hermes ocenia, że pozytywny
obraz sytuacji został wsparty przez wzmocnienie struktur bilansowych, zyskujących jeszcze na stałym
wzroście zysków przedsiębiorstw.
Maxime Lemerle, Szef Działu Badań Sektorowych w Euler Hermes skomentował to:
Duża płynność finansowa sprzyja wysokiemu poziomowi zadłużenia przedsiębiorstw na całym świecie.
Dzięki silnemu wzrostowi zysków zadłużenie netto zostało w dużej mierze utrzymane w ryzach.
Jednak zanurkowanie pod tą spokojną powierzchnię ujawnia pewne „bańki” potencjalnego ryzyka
zarówno dla firm, jak i ich dostawców w wielu sektorach i regionach.
Badanie Euler Hermes wskazało obszary o znacznym ryzyku i rozbieżności w stosunku do średniej
światowej wskaźnika zadłużenia przedsiębiorstw wynoszącego jak wspomnieliśmy 53%. Euler
Hermes wykazał, że ryzyko jest skoncentrowane w sektorach, które zmagają się ze zmianami
strukturalnymi, w szczególności zakłóceniami związanymi ze zmianą klimatu, cyfryzacją,
zmieniającymi się potrzebami klientów lub trudnymi wynikami gospodarczymi. Do tych najbardziej
zagrożonych branż należą sektor papierniczy, transportowy i włókienniczy, a firmy zwiększają
swoje wydatki (i zadłużenie), aby sprostać trudnym warunkom i reagować na te pojawiające się
zmiany.
Z kolei w perspektywie regionalnej badanie to wykazało, że szczególnie narażona na nadmiernie
zadłużenie przedsiębiorstw jest Europa Południowa. Najwyższe wskaźniki zadłużenia netto
przedsiębiorstw odnotowały Portugalia (96%), Turcja (72%), Hiszpania (68%) i Grecja (69%). Dla porównania – najniższe średnie poziomy zadłużenia firm netto stwierdzonych w RPA (38%),
Australii (41%), Hongkongu (42%), Polsce (43%) i Wielkiej Brytanii (43%).
Katherina Hillenbrand-Saponar, Specjalistka ds. Analizy Branż w Dziale Badań Ekonomicznych
Euler Hermes dodała: "Gdy na przedsiębiorstwa wywierana jest presja rynkowa, mogą one
zwiększyć dźwignię finansową (zadłużenie), co może pomóc w radzeniu sobie z wyzwaniami i
pojawiającymi się problemami. Jeśli jednak nie będzie temu towarzyszył wzrost zysków, może to
sprawić, że będą one w efekcie bardziej podatne na problemy, które starały się opanować lub
na inne, nieoczekiwane wstrząsy".
Sektory wysokiego ryzyka
Papier
Przemysł papierniczy jest przemysłem wysoce kapitałochłonnym i wiąże się tym samym ze znacznym
zadłużeniem. Problem ten wiąże się też ze strukturalnymi wyzwaniami jakie stwarza cyfryzacja,
kwestia ta jest więc złożona i doprowadziło do tego, że sektor odnotował najwyższy średni wskaźnik
zadłużenia netto, wynoszący 172% dla najwyższych 25% (najwyższy kwartyl), obejmujących
najwyższe składniki zadłużenia. Według badań, w 2017 r. wskaźnik zadłużenia netto zmniejszył się o
7,6 p.p. w porównaniu z 2016 r.
Chociaż dźwignia finansowa jest wysoka, a presja na ceny energii nadal się utrzymuje, w 2018r.
marże powinny wzrosnąć jeszcze o 20 punktów bazowych, gdyż dane demograficzne i wzorce
konsumpcji przyczyniają się do wzrostu produkcji produktów z bibuły (papierowych chusteczek,
ręczników etc.) i opakowań".
Transport.
Branża transportowa jest narażona na znaczne zmiany strukturalne i ma niewielką amortyzację
finansową, aby stawić czoła temu ryzyku. Przy średnim wskaźniku zadłużenia na poziomie 144%
netto dla 25% największych firm, dźwignia ta jest wysoka, podczas gdy towarzyszący przepływ
środków pieniężnych jest stosunkowo słaby. Branża zmaga się z wyzwaniami związanymi z
rosnącymi cenami ropy naftowej, potrzebą inwestowania w nowe technologie i we flotę pojazdów, aby
sprostać normom oszczędności paliwa i spełniać regulacje dotyczące zmian klimatycznych.
Tekstylia
Sektor tekstylny jest sektorem wysokiego ryzyka, co wynika z połączenia znacznej dźwigni
finansowej, 144% w najwyższym kwartylu zadłużonych przedsiębiorstw i ze słabego generowania
przychodów gotówkowych. Podstawą problemów strukturalnych jest silna konkurencja, szczególnie w
USA, Japonii, Singapurze i Indiach.
Średnie ryzyko – tam, gdzie nastąpiła znaczna poprawą
Energia
Ceny surowców znacznie poprawiły wyniki i strukturę finansową w sektorze energetycznym, mimo że
w perspektywie sektora ten nadal czekają liczne wyzwania. Główne czynniki ryzyka związane są z
warunkami ekonomicznymi i finansowymi na poszczególnych rynkach. Pomimo obiecującej dynamiki
rynku, średni wskaźnik dźwigni (zadłużenia) netto wynosi 137% dla 25% najlepszych firm.
Metale
Sektor metalurgiczny pozostaje znacznie ryzykownym sektorem ze średnim wskaźnikiem zadłużenia
wynoszącym 119% dla najlepszych 25% przedsiębiorstw. Wzrost zysków i przepływów pieniężnych
napędzają przeważnie korzystne warunki panujące na rynku surowców, co sprzyjało spadkowi
wskaźnika zadłużenia netto o 4 punkty procentowe w stosunku do ubiegłego roku. To powiedziawszy
trzeba też przyznać, że niektóre kategorie wyrobów metali dotknięte przez taryfy protekcjonistyczne
będą zagrożone, co będzie sprzyjać ponownemu wzrostowi wskaźników zadłużenia netto.
* Euler Hermes stosuje wymiennie "dźwignię finansową" i "zadłużenie netto", zgodnie z poglądem, że
dźwignia stanowi kwotę zadłużenia na jednostkę kapitału własnego dla danej struktury finansowej.
Wskaźnik dźwigni finansowej netto jest obliczany jako: (długoterminowe, oprocentowane
zobowiązania finansowe + krótkoterminowe, oprocentowane zobowiązania finansowe) / (kapitał
własny ogółem). Obliczenia nie obejmują żadnych innych oprocentowanych zobowiązań, takich jak
niektóre rodzaje rezerw, i są obliczane na podstawie wartości księgowej. Średnia górna (ew. dolna)
kwartylowa odpowiada średniej zadłużenia netto dla 25% przedsiębiorstw w panelu o najwyższej (ew.
najniższej) przekładni netto; Analizie poddano wyłącznie przedsiębiorstwa niefinansowe
notowane na giełdzie.