Od kilku lat systematycznie wzrasta kwota minimalnego wynagrodzenia, którą można otrzymać za pracę na pełny etat. Również w 2014 r. płaca minimalna wzrośnie – do 1680 zł. To istotna wiadomość nie tylko dla pracowników i pracodawców, ale także dla wszystkich przedsiębiorców. Wzrosną bowiem kwoty kar za wykroczenia i przestępstwa podatkowe.
Czym jest płaca minimalna i na co ma wpływ?
Minimalna płaca wynosi w 2013 r. 1600 zł brutto, a w 2014 r. wzrośnie do 1680 zł brutto. Czym tak naprawdę jest ta kwota i jakie ma znaczenie?
Minimalne wynagrodzenie to najniższa kwota brutto, jaką może w Polsce otrzymać pracownik zatrudniony na umowie o pracę na pełny etat. Płaca minimalna jest co roku ustalana przez rząd i ogłaszana w ustawie, a przyjęta kwota obowiązuje na terenie całego kraju w danym roku od 1 stycznia do 31 grudnia.
Ale oczywiście kwota minimalnego wynagrodzenia ma w praktyce większe znaczenie, niż tylko określenie limitu zarobkowego. Stanowi bowiem punkt odniesienia dla wyliczenia wielu innych świadczeń i obciążeń istotnych zarówno dla „etatowców” jak i osób prowadzących własną firmę. Są to m.in.:
- kwoty odpraw przy zwolnieniach grupowych, dodatek za pracę w porze nocnej, minimalną podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, wyrównawczego, macierzyńskiego i opiekuńczego, a także odszkodowania przy rozwiązaniu umowy o pracę z powodu mobbingu i za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu,
- wysokość podstawy do obliczania składek tzw. małego ZUS-u. Wzrost kwoty minimalnej oznacza wzrost opłat na „mały ZUS”. Tę kwestię opisaliśmy w tym artykule.
Oprócz tego, kwota minimalna służy do określania kwalifikacji czynów zabronionych, a także maksymalnych kar, które za nie grożą. W jaki sposób zmienią się w 2014 r.?
Wykroczenia i przestępstwa skarbowe
Czyny zabronione związane m.in. z niezapłaconymi podatkami dzielą się na wykroczenia i przestępstwa. Jak łatwo się domyślić, wykroczenie to czyn, za który grozi niższa kara, a przestępstwo może oznaczać karę wyższą. O tym, czy przedsiębiorca dopuszcza się przestępstwa, czy wykroczenia skarbowego, decyduje tzw. ustawowy próg.
- Wykroczenie skarbowe to czyn zabroniony pod groźbą kary grzywny, jeżeli kwota niezapłaconego podatku nie przekracza 5-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
- Przestępstwo skarbowe to czyn, którego wynikiem jest niezapłacenie podatku w kwocie wyższej niż 5-krotność minimalnego wynagrodzenia.
Tak więc brak uregulowania należnego podatku VAT lub PIT lub wyłudzenie zwrotu podatku może być zarówno wykroczeniem, jak i przestępstwem skarbowym. Kwalifikacja czynu zależy od tego ile podatnik powinien był zapłacić fiskusowi, a nie od tego czego konkretnie się dopuścił.
Jak widać,
wzrost płacy minimalnej sprawia, że opisany powyżej próg wzrasta. W 2014 r. będzie wynosił 8400 zł, zaś w 2013 r. wynosi 8000 zł. W praktyce oznacza to, że czyny będą kwalifikowane nieco łagodniej. Jest to o tyle ważne, że za przestępstwo skarbowe grożą potencjalnie znacznie wyższe kary.
1. Maksymalne kary za wykroczenia (w tym kwoty mandatów)
Grzywna za wykroczenia skarbowe wyznaczana jest kwotowo i musi mieścić się w ustawowych granicach
.
Grzywna minimalna wynosi 1/10 minimalnego wynagrodzenia, a maksymalna 20x minimalne wynagrodzenie. Kwotowo wygląda to następująco:
- w 2013 r. - od 160 zł do 32.000 zł,
- w 2014 r. - od 168 zł do 33.600 zł.
W praktyce przedsiębiorcy, za drobniejsze przewinienia karani są najłagodniejszą formą grzywny, czyli mandatem. Jest on wymierzany przez urzędników skarbowych, bez konieczności wizyty w sądzie, a jego wysokość również ustalana jest na podstawie pensji minimalnej. Nie może ona przekroczyć dwukrotności minimalnej płacy.
Zatem najwyższy mandat może opiewać w 2013 r. na kwotę 3.200 zł, zaś w 2014 r. będzie to kwota 3.360 zł (najmniej 168 zł).
2. Maksymalne kary za przestępstwa skarbowe
Maksymalne kary za przestępstwa są znacznie wyższe – nie są jednak określone w kwotach, a w tzw. stawkach dziennych.
Wymierzając karę za przestępstwo sąd określa zarówno liczbę stawek dziennych, jak i wysokość jednej stawki dziennej, co zarazem ustala kwotę kary. Natomiast przepisy ograniczają zarówno liczbę, jak i wartość stawek dziennych, a sąd musi stosować te ograniczenia.
Najniższa liczba stawek dziennych za przestępstwo wynosi 10, najwyższa - 720. Natomiast wysokość stawki dziennej waha się w granicach 1/30 minimalnego wynagrodzenia – 400-krotność minimalnej stawki dziennej.
Ustalając kwotę stawki dziennej, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Poniższa tabelka pokazuje ile maksymalnie mogą wynosić kary za przestępstwa w przyszłym roku.
Minimalne i maksymalne kary za przestępstwa podatkowe |
Granice stawki dziennej |
2013 r. |
2014 r. |
Stawka minimalna (1/30 minimalnego wynagrodzenia) |
53,33 złminimalna grzywna:53,33 zł x 10 = 533,30 zł |
56 złminimalna grzywna: 56 zł x 10 = 560 zł |
Stawka maksymalna (400 x minimalna stawka dzienna) |
21.332 złmaksymalna grzywna:21.332 zł x 720 = 15.359.000 zł |
22.400 zł
maksymalna grzywna:
22.400 zł x 720 = 16.128.000 zł
|
Jak wynika z powyższej tabelki wartość stawki dziennej określającej karę za przestępstwo skarbowe jest powiązana z płacą minimalną, a co za tym idzie maksymalne kary za przestępstwa będą w przyszłym roku wyższe. Sąd będzie mógł nałożyć maksymalną karę w wysokości 16 mln 128 tys. zł.
Autor: Sebastian Bobrowski – dyrektor finansowy w firmie inFakt oferującej księgowość w
Ogólnopolskim Biurze Rachunkowym ze stałym dostępem do dokumentów i darmowym kurierem. Oprócz tego inFakt oferuje Program do Fakturowania i Program do Księgowości oraz usługę
zakładania firmy bez wychodzenia z domu.