W styczniu nabywcy mieszkań coraz mocniej odczuwali efekty podatku bankowego, który zacznie obowiązywać dopiero w lutym. Póki co wyraźnie wzrosło oprocentowanie kredytów mieszkaniowych i spadła zdolność kredytowa przeciętnej rodziny. Dla Kowalskiego oznacza to, że na zakup mieszkania dwupokojowego wyda dziś o 8 tys. zł więcej niż przed miesiącem – wynika z szacunków Lion’s Bank i portalu nieruchomości Morizon.pl. Wartość indeksu kosztu kredytu (IKK) w styczniu br. osiągnęła poziom 80 pkt. Czym jest indeks stworzony przez Lion’s Bank i portal nieruchomości Morizon.pl? Ma on za zadanie w prosty sposób prezentować, jak zmienia się miesięczna rata kredytu zaciąganego na zakup mieszkania w dużym polskim mieście. Co miesiąc badamy więc, biorąc pod uwagę ceny nieruchomości i warunki kredytowe, z jaką ratą musiałby liczyć się potencjalny nabywca mieszkania. Aktualna wartość sugeruje, że chcąc kupić mieszkanie na kredyt w jednym z 10 największych polskich miast, trzeba się liczyć z kosztem wyraźnie wyższym niż przed miesiącem (2,4%). Wszystko dlatego, że aż 10 z 16 przebadanych banków zadeklarowało w styczniu, że żądają wyższego oprocentowania kredytu niż jeszcze miesiąc wcześniej. W efekcie dziś średnia marża kredytowa dla 3-osobowej rodziny z dochodem 5 tys. zł netto, która chciałaby się zadłużyć na 30 lat z jak najniższym wkładem własnym wynosi ponad 2%, podczas gdy w grudniu 2015 roku szacowana była na około 1,7%. Droższy kredyt ma konsekwencje nie tylko w postaci wyższej raty, ale też mniejszej skłonności banków do udzielania kredytów. Wcześniej wspomniana modelowa rodzina mogła w styczniu pożyczyć na mieszkanie niecałe 380 tys. zł (mediana z odpowiedzi przesłanych przez 16 banków). To o prawie 40 tys. zł mniej niż miesiąc wcześniej i ponad 70 tys. zł mniej niż w analogicznym okresie przed rokiem. Metodologia badania: Aby obliczyć ratę kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania w dużym mieście wzięto pod uwagę trzy główne czynniki: 1) Szacunkową wartość mieszkania 1, 2 i 3-pokojowego w jednym z 10 badanych miast. Obliczono ją poprzez przemnożenie mediany ceny ofertowej z poprzedniego miesiąca (Morizon.pl) oraz powierzchni charakterystycznej dla danej nieruchomości – 30 m kw. dla kawalerki, 50 m kw. dla mieszkania 2-pok. i 75 m kw. dla mieszkania 3-pok., 2) Wysokość przeciętnej marży kredytowej dla danego okresu – średnia z wyników ankiety przeprowadzonej wśród banków przez Tax Care, 3) Wysokość stawki WIBOR 3M – notowanie z 15 dnia miesiąca publikacji (do lutego 2015 roku do obliczeń przyjmowano notowania z pierwszego dnia miesiąca, po zmianie metodologii powtórnie przeliczono wyniki; zmiana ma za zadanie jak najszybsze uchwycenie ewentualnych zmian stóp procentowych, o których Rada Polityki Pieniężnej przeważnie decyduje na początku miesiąca). Na tej podstawie oszacowano wysokość miesięcznej raty kredytowej dla następujących założeń: 1) Kredyt udzielany na 30 lat, 2) System rat równych, 3) Wkład własny na poziomie 20%. Na podstawie danych obliczonych w wyżej opisany sposób stworzono też indeks kosztu kredytu (IKK). Uśrednia on wyniki dla 10 badanych miast na temat kosztu kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania dwupokojowego i odnosi do wyniku ze stycznia 2013 roku. Wyniki prezentowane są jako indeks o podstawie 100. W efekcie wynik na poziomie 120 pkt. sugeruje, że w danym miesiącu miesięczna rata na zakup przeciętnego mieszkania dwupokojowego w jednym z 10 największych polskich miast jest o 20% wyższa niż była w styczniu 2013 roku. Może to mieć związek ze wzrostem kosztu kredytu lub wzrostem wartości nieruchomości. Z odwrotną sytuacją mielibyśmy do czynienia, gdyby odczyt w danym miesiącu był na poziomie 80 pkt. Ceny bez zmian Dane Morizon.pl także potwierdzają, że wzrost kosztu zakupu wynika z wyższego oprocentowania kredytu. Ceny pozostają bowiem stabilne (wzrost 0,1% r/r). Taki stan może zaskakiwać. Skoro deweloperzy jeszcze nigdy nie sprzedali tak wielu mieszkań, jak w 2015 roku, to teoretycznie mogą myśleć o podnoszeniu cen. Tak jednak się nie dzieje, ponieważ wraz z kolejnymi rekordami sprzedaży ustanawiane są rekordy w liczbie rozpoczynanych nowych inwestycji. Tym samym na bieżąco zaspokajane są rosnące potrzeby popytu. Trzy pokoje za 1,4 tys. zł Z jakimi więc ratami wiąże się zakup mieszkania na kredyt? Gdyby dziś zadłużyć się na 30 lat z 20-proc. wkładem własnym na popularne dwupokojowe mieszkanie w jednym z 10 największych polskich miast trzeba się liczyć z ratą na poziomie 948 zł (średnia dla badanych miast). Jest to wynik o 22 zł wyższy niż miesiąc temu. Do obliczeń założono, że kredyt zaciągany jest na 30 lat. Póki co podwyżki marż związane z rychłym wprowadzeniem podatku bankowego przekładają się więc na łączny wzrost kosztu zakupu mieszkania dwupokojowego o 8 tys. zł. Wiele wskazuje na to, że w przyszłym miesiącu wynik ten będzie wyższy. W przypadku kawalerek miesięczną ratę można dziś oszacować na 569 zł miesięcznie, a trzypokojowych lokali na 1422 zł miesięcznie. Łączny koszt zakupu wzrósł więc względem wyniku z grudnia 2015 r. o niecałe 5 tys. zł w przypadku kawalerki i 12 tys. zł w przypadku mieszkania trzypokojowego. W poszczególnych miastach wyniki te byłyby oczywiście bardzo zróżnicowane. Najwyższe byłyby w Warszawie, gdzie zadłużając się na trzy pokoje trzeba oddawać do banku przeciętnie 2165 zł miesięcznie. Przy wyborze dwóch pokoi ratę oszacować można na 1443 zł miesięcznie, a w przypadku kawalerki 866 zł miesięcznie. Na drugim biegunie są takie miasta jak Bydgoszcz, Łódź i Katowice. Tam kupując kawalerkę na kredyt trzeba się liczyć z miesięczną ratą na poziomie 390 - 440 zł miesięcznie. W przypadku dwóch pokoi byłoby to 660 - 730 zł, a trzech około 990 - 1090 zł.

Koszt kredytu na zakup mieszkania w wybranych miastach

Lokalizacja

Kawalerka (30 m kw.)

Mieszkanie 2-pok. (50 m kw.)

Mieszkanie 3-pok. (75 m kw.)

szacunkowa cena

miesięczna rata

szacunkowa cena

miesięczna rata

szacunkowa cena

miesięczna rata

Warszawa

234 000 zł

866 zł

390 000 zł

1 443 zł

585 000 zł

2 165 zł

Kraków

194 160 zł

718 zł

323 600 zł

1 197 zł

485 400 zł

1 796 zł

Wrocław

167 490 zł

620 zł

279 150 zł

1 033 zł

418 725 zł

1 549 zł

Gdańsk

165 990 zł

614 zł

276 650 zł

1 024 zł

414 975 zł

1 536 zł

Poznań

162 240 zł

600 zł

270 400 zł

1 001 zł

405 600 zł

1 501 zł

Lublin

146 730 zł

543 zł

244 550 zł

905 zł

366 825 zł

1 357 zł

Szczecin

126 960 zł

470 zł

211 600 zł

783 zł

317 400 zł

1 175 zł

Bydgoszcz

117 870 zł

436 zł

196 450 zł

727 zł

294 675 zł

1 090 zł

Katowice

114 300 zł

423 zł

190 500 zł

705 zł

285 750 zł

1 057 zł

Łódź

107 160 zł

397 zł

178 600 zł

661 zł

267 900 zł

991 zł

Średnia

153 690 zł

569 zł

256 150 zł

948 zł

384 225 zł

1 422 zł

Założenia: Nabywca dysponuje 20-proc. wkładem własnym, zadłuża się na 30 lat w systemie rat równych, marża kredytowa wynosi 2,04%, a WIBOR 3M przyjęto na poziomie z połowy miesiąca (1,7%)

Bartosz Turek, Lion's Bank Marcin Drogomirecki, Morizon.p

Zobacz również