Jakie obciążenia PIT czekają najbogatszych?

Od początku roku ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej : Ustawa) została poszerzona o przepisy dotyczące tzw. daniny solidarnościowej (rozdział 6a Ustawy) oraz należności od dochodów z niezrealizowanych zysków (czyli tzw. „exit tax” - art. 30da – 30 di Ustawy). Ze względu na zastosowane limity ustawowe, wymienione regulacje (wraz z związanymi z nimi obciążeniami) są dedykowane głównie dla osób najbardziej zamożnych.

Dochód od niezrealizowanych zysków kapitałowych (exit tax)

W przypadku exit tax (zwanym również podatkiem od wyjścia), opodatkowaniu podlegają przenoszone składniki majątku osobistego rozumianego m.in. jako :

udziały w spółce,
akcje i inne papiery wartościowe,
tzw. pochodne instrumenty finansowe oraz tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych,
prawa/obowiązki w spółce niebędącej osobą prawną.

Obciążenie podatkiem nie ominie przeniesienia składników majątku poza terytorium kraju (w wyniku czego Polska utraci częściowe bądź pełne prawo do opodatkowania dochodu ze zbycia). Podatek zapłacą także osoby, które posiadały dotychczas nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, a w związku z przeniesieniem się do innego państwa zmieniły rezydencję podatkową (regulacja ta obejmuje bowiem osoby fizyczne, które mieszkają w Polsce co najmniej pięć lat w dziesięcioletnim okresie poprzedzającym moment zmiany statusu rezydencji).

Stawki i warunki exit tax

Stawka tzw. podatku od wyjścia wynosi 19% podstawy opodatkowania – gdy ustalana jest wartość podatkowa składnika majątku oraz 3% podstawy opodatkowania – gdy nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku. Podatnicy są obowiązani składać deklaracje według obowiązującego wzoru, do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczy kwotę 4 miliony PLN. W tym terminie należy także uiścić należną kwotę. W tym miejscu należy zauważyć, że Minister Finansów, w wydanym w dniu 31 stycznia 2019 rozporządzeniu, przedłużył termin do złożenia przez podatników pierwszych deklaracji – na dzień dzisiejszy deklaracje o wysokości dochodu z nierealizowanych zysków (oraz wpłaty podatku należnego) za okres styczeń należy złożyć do 7 lipca tego roku. Aby zapobiec ryzyku utraty płynności finansowej, podatnicy opuszczający Polskę mogą wystąpić z wnioskiem o rozłożenie należności na raty na okres nie dłuższy niż pięć lat (zgoda udzielana jest w formie decyzji przez właściwy organ podatkowy). Ponadto, jeżeli podatnik ponownie przeniesie składnik majątku do Polski (bądź ponownie nabędzie status polskiego rezydenta podatkowego) – w okresie pięciu lat liczonych od końca roku podatkowego, w którym pierwotnie przeniósł składnik majątku lub zmienił rezydencję – będzie mógł wystąpić o zwrot zapłaconego podatku. Z punktu widzenia praktycznego jest to istotna informacja dla przedsiębiorców przenoszących swą działalność do innych krajów, ale również np. dla zagranicznej kadry menadżerskiej/dyrektorów, którzy od lat pracują w Polsce, są rezydentami i uczestnikami różnego rodzaju zagranicznych programów motywacyjnych (które są związane z wejściem w posiadanie udziałów lub akcji). W przypadku powrotu do kraju, w momencie spełnienia odpowiednich warunków uiszczenie w/w daniny będzie dodatkowym obciążeniem związanym z wyprowadzką z Polski.

Danina solidarnościowa

W 2018 roku rząd powołał Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, którego jednym z kluczowych przychodów będą m.in. wpływy z daniny solidarnościowej. Zgodnie z celem wprowadzonej regulacji daniną objęte zostaną wszystkie osoby fizyczne, które w roku podatkowym osiągnęły dochody w wysokości przekraczającej 1 milion PLN – stawka obciążenia wynosi 4% od nadwyżki. Do kalkulacji podstawy obliczenia należnej daniny należy wziąć pod uwagę wszelkiego rodzaju dochody m.in. z tytułu umów o pracę i zlecenia, z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, dochody z działalności gospodarczej opodatkowanej stawką liniową, dochody zagranicznej spółki kontrolowanej itp. Osoby fizyczne zobowiązane są do złożenia deklaracji we właściwej formie oraz zapłaty daniny do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Mając na uwadze, że przepisy obowiązują od 2019 roku, pierwsza deklaracja musi zostać złożona do 30 kwietnia 2020 (zauważalna jest więc w tym miejscu analogia do tradycyjnych zeznań rocznych PIT).

Interpretacje

Pojawiają się pierwsze interpretacje indywidualne dotyczące daniny solidarnościowej (m.in. interpretacja Dyrektora KIS z dnia 20 marca 2019, sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.620.2018.5.MM), które potwierdzają ustawowe brzmienie i szeroki zakres analizowanej regulacji. W przypadku dochodów od niezrealizowanych zysków kapitałowych – w związku z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie odroczenia terminu do złożenia pierwszych deklaracji – przeważają analizy praktyczne przygotowywane przez ekspertów. Niezależnie od powyższego, należy podkreślić, iż podatnicy planujący obecnie opuszczenie kraju/przeniesienie majątku wciąż mają kilka tygodni, które warto poświęcić na analizę swojej sytuacji osobistej i ewentualne przygotowanie się pod kątem uregulowania obowiązków ciążących względem polskiego fiskusa. Autor: Karol Janusz, dział doradztwa podatkowego Mazars

Zobacz również

Złoty walczy o przetrwanie – komentarz Tomasza Gessnera, głównego analityka firmy Tavex

Finanse

Dochód od niezrealizowanych zysków kapitałowych (exit tax)

Stawki i warunki exit tax

Danina solidarnościowa

Interpretacje

Zobacz również

Złoty walczy o przetrwanie – komentarz Tomasza Gessnera, głównego analityka firmy Tavex

RPP: Zaczęło się odliczanie do pierwszej obniżki

Czy złotówka będzie się osłabiać?